سال 86، سال مرمت و پژوهش در گنبد سلطانيه بودپايگاه ميراث جهاني سلطانيه در ادامه فعاليت هاي پژوهشي خود سال 86 را با انجام فعاليت هاي پژوهشي و اجرايي از قبيل مطالعات معماري و تزيينات عصر ايلخاني، تداوم پروژه كاشيكاري سطح خارجي گنبد سلطانيه، مرمت برج و باروي ارگ حكومتي، مرمت تزيينات داخلي بناي گنبد، مرمت تربت خانه بناي سلطانيه، مرمت و ساماندهي آرامگاه مولانا حسن كاشي و ده ها برنامه پژوهشي ديگر به پايان برد.
گنبد سلطانيه
خبرگزاري ميراث فرهنگي_ گروه ميراث فرهنگي پايگاه ميراث جهاني سلطانيه در ادامه فعاليت هاي پژوهشي خود سال 86 را با انجام فعاليت هاي پژوهشي و اجرايي از قبيل مطالعات معماري و تزيينات عصر ايلخاني، تداوم پروژه كاشيكاري سطح خارجي گنبد سلطانيه، مرمت برج و باروي ارگ حكومتي، مرمت تزيينات داخلي بناي گنبد، مرمت تربت خانه بناي سلطانيه، مرمت و ساماندهي آرامگاه مولانا حسن كاشي و ده ها برنامه پژوهشي ديگر به پايان برد.
«محمدرضا قربان»، زاده سرپرست اجرائي پايگاه ميراث جهاني سلطانيه در اين باره به ميراث خبر گفت: «در تداوم مطالعات معماري دوره ايلخاني در 15 استان و شهرستان كشور ، پايگاه مطالعه خود در رابطه با تزيينات گچبري عصر ايلخاني را با مستند سازي سه محراب (محراب مسجد جامع اروميه، محراب مسجد جامع تبريز، محراب مسجد جامع مرند) شروع و در اوايل سال 86 برداشتهاي ميداني، عكسبرداري و بازخواني كتيبه هاي مزين به آيات قرآني به پايان رساند.»
وي در ادامه گفت: «به موازات فعاليتهاي ميداني تحقيقات كتابخانه اي در رابطه با محراب (تعريف محراب، معاني محراب در فرهنگ لغت فارسي و عربي، محراب در ادبيات عرفاني، محراب در قرآن كريم، ريشه لغوي محراب، تزيين محراب، رنگ آميزي محراب، اهميت كتيبه در تزيين محراب، كتيبه ها از نظر مذهبي، شيوه نگاري كتيبه هاي محراب و . . . محرابهاي دوره ايلخاني) آغاز و فاز اول آن در سه ماهه اول سال 1386 به پايان رسيد.»
به گفته اهداف پايگاه در رابطه با مطالعه و مستندسازي محرابهاي گچبري عصر ايلخاني در مجلدي تحت عنوان محراب نامه به اطلاع علاقمندان رسانده شد.
قابل ذكر است مستندسازي (عكسبرداري از محراب اولجايتو در مسجد جامع اصفهان، محراب گچبري بقعه سيد ركن الدين يزد و محراب مسجد جامع ابركوه در نيمه دوم سال 86 به انجام رسيد و پايگاه در صدد است تا پايان تيرماه سال 1387 از 10 محراب گچبري عصر ايلخاني عكسبرداري، برداشت از تزيينات به ميزان 1/1 را به مرحله اجرا بگذارد.
همچنين در تداوم مطالعات معماري، بررسي و طبقه بندي بناهاي كتيبه دار عصر ايلخاني نيز شروع و شناخت سلطانيه به روايت متون تاريخي و سفرنامه ها به اتمام رسانيده شده است.
بررسي و مطالعه در رابطه با سكه هاي عصر ايلخاني قبل از پايان سه ماهه چهارم سال 1386 از ديگر فعاليتهاي مطالعاتي پايگاه ميراث جهاني سلطانيه بود.
قربانزداه درباره مرمت گنبد و کاشي کاري هاي سلطانيه گفت: «يكي از مهمترين برنامه هاي حفاظتي پايگاه اجرا كاشيكاري پوشش خارجي گنبد سلطانيه است. انجام اين پروژه اجرايي صرفنظر از جنبه تزييناتي آن، يك طرح حفاظتي است. به همين جهت تامل بيشتري را نسبت به ساير پروژه هاي اجرايي دارد. از طرفي ديگر اهداف، احياي هنرهاي سنتي است كه كاملا با اهداف و وظايف ميراث فرهنگي انطباق دارد.»
توليد لعاب و توليد كاشي طبق الگوي قديمي در رئوس برنامه هاي احياي پايگاه قرار دارد. با توجه به مراتب فوق الذكر توليد كاشي مورد نياز پوشش گنبد در كوره هاي سنتي پايگاه توسط استادكاران و كارگران ماهر بومي در دست اجرا است.
به گفته قربانزاده اجراي اين طرح با توجه به شيوه كاملا سنتي آن و همچنين انطباق داشتن آن با اهداف آموزشي سازمان بسيار ارزشمند بوده و اهميت آن كمتر از اجراي كاشيكاري گنبد نيست.
قابل ذكر است توليد كاشي در اكثر كارگاههاي موجود كشور ماشيني و مواد شيميايي جايگزين مواد سنتي گرديده است. پايگاه جهاني سلطانيه در چهارچوب وظايف حفاظتي خود و تحقق اهداف سازمان در مقوله ميراث فرهنگي در تداوم فعاليتها در چند سال گذشته حدود 350 مترمربع از پوشش خارجي گنبد را در اواخر سال 85 و 86 كاشي نمود. فعاليتهاي مطالعاتي اين پايگاه در خصوص كاشيكاري گنبد از سال 1381 آغاز و در سال 1383 وارد مراحل اجرايي گرديد. در 3 سال گذشته 1000 متر مربع از سطح خارجي گنبد زيرسازي و بيش از 560 متر مربع با كاشي نره فيروزه اي رنگ كاشيكاري گرديد.
قربانزاده همچنين درباره تداوم مرمت برج و باروي ارگ حكومتي سلطانيه گفت: «پس از پروژه كاشيكاري سطح خارجي گنبد پروژه مرمت و خواناسازي ارگ سلطانيه يكي از با اهميت ترين پروژه هاي مطالعاتي و اجرايي پايگاه جهاني سلطانيه مرمت برج و باروي ارگ حكومتي محسوب مي شود. با توجه به موقعيت اين حصار سنگي در هسته شهر تاريخي سلطانيه، مرمت و خواناسازي آن مي تواند نقش به سزايي در زيباسازي محيط شهري داشته باشد.
در سال 1386 با توجه به پيش بيني هاي قبلي در رابطه با تامين سنگ مورد نياز در كارگاه زمستاني پايگاه جهاني سلطانيه بخش عظيمي از شمال و شمال شرق ارگ سلطانيه مرمت و خواناسازي شد. يك برج تخريب شده در كنار دروازه شمالي طبق الگوي قديمي بازسازي گرديد. در سال 1386 بيش از 400 قطعه سنگ در ابعاد مختلف در مرمت و خواناسازي ارگ بكار رفت. قابل ذكر است پايگاه ميراث جهاني سلطانيه مرمت و خواناسازي 70 درصد از ارگ سنگي فوق الذكر را به اتمام رسانده است.
ارگ حكومتي سلطانيه با مساحتي حدود 10 هكتار داراي 2 دروازه شمالي و جنوبي است و 16 برج مدور نماي خارجي ارگ را مزين نموده است. بناي آجري گنبد سلطانيه در جنوب غربي عرصه تاريخي اين ارگ حكومتي قرار دارد.
قربانزداه در ادامه گفت: «يكي از پركارترين و تخصصي ترين پروژه هاي اجرايي پايگاه ميراث جهاني سلطانيه مرمت تزيينات دوره دوم بدنه هاي داخلي گنبد سلطانيه است. يك ايوان از پنج ايوان داخلي بناي سلطانيه كه مزين به تزيينات دوره دوم است ( نقاشي بر روي گچ ) بطور كامل مرمت شده است. مرمت تريينات ايوان غربي از نيمه دوم 1385 آغاز و در سال 1386 با جديت ادامه يافت.
وي گفت: «در حال حاضر بيش از 40 درصد از تزيينات فوق به اتمام رسيده است. مرمت تزيينات داخلي نياز به اعتبار ويژه دارد و چنانچه از نظر مالي حمايت شويم پايگاه توانايي لازم جهت گسترش كارگاه مرمت تزيينات دارد. مرمت تزيينات به جهت هنري و تخصصي بودن آن پركار بوده و نياز به هزينه هاي بيشتري نسبت به ساير پروژه هاي مرمتي دارد.
قربانزده درباره تداوم مرمت تربت خانه بناي سلطانيه گفت: «مرمت بنا و تزيينات داخلي تربت خانه كه از سال 1381 آغاز شده بود در سال 1385 توسط پايگاه به اتمام رسيد. در سال 1386 مرمت بدنه هاي خارجي گنبد سلطانيه با جديت تداوم يافت و كماكان ادامه دارد. قابل ذكر است فضاي داخلي تربت خانه تحت عنوان اتاق معرفي در نيمه شعبان 1386 افتتاح گرديد. اتاق معرفي فوق الذكر پل ارتباط با گردشگران ودانش پژوهان خواهد بود در اين اتاق جاذبه هاي طبيعي تاريخي و گردشگري منطقه سلطانيه معرفي خواهد شد. يكي از اهداف ايجاد اين اتاق معرفي معماري دوره ايلخاني و فعاليتهاي پايگاه در اين خصوص است.
مرمت و ساماندهي آرامگاه مولانا حسن كاشي يكي ديگر از فعاليتهاي پايگاه ميراث جهاني، گنبد سلطانيه است. ساماندهي و مرمت آرامگاه مولانا حسن كاشي در 2 كيلومتري از بناي گنبد سلطانيه است. در تداوم فعاليتهاي مرمت و ساماندهي 1385 در سال جاري نيز پروژه فوق الذكر فعال بود. مرمت پوشش مياني سردرب ورودي، مرمت بدنه هاي داخلي اتاقهاي طرفين ورودي، نصب نرده هاي حفاظتي پيرامون محوطه آرامگاه، ساخت دربهاي ورودي سردرب مرمت دربهاي بقعه اصلي، نورپردازي بنا و محوطه (مرحله اول) در سال 1386 توسط پايگاه ميراث جهاني سلطانيه به مرحله اجرا گذاشته شد.
قربانزاده با معرفي ساير فعاليتهاي پايگاه ميراث جهاني سلطانيه در سال 1386 گفت: «تداوم مستندسازي گونه هاي گياهي دشت سلطانيه با محوريت چمن سلطانيه، تداوم مستندسازي جاذبه هاي طبيعي دشت سلطانيه، تداوم مستندسازي جاذبه هاي تاريخي دشت سلطانيه، تداوم مستندسازي تزيينات، طرح برداري و ترسيم فني اشيا بدست آمده از چند فصل كاوشهاي باستان شناسي، پيگردي معماري حصار ارگ در تداوم و تكميل مطالعات ساختار معماري ارگ، ساماندهي عرصه تاريخي ارگ ، ايجاد فضاي سبز، استخراج سنگ از روستاي وير، ايجاد نمايشگاه دائمي از اسناد تاريخي مربوط به مجموعه آثار موجود در سلطانيه، افتتاح اتاق معرفي، بزرگداشت روز جهاني بناها و محوطه هاي تاريخي در دانشگاه آزاد اسلامي همدان، برگزاري نشست تخصصي و معرفي فعاليتهاي ميراث جهاني سلطانيه در دانشگاه آزاد اسلامي شوشتر، ساخت نماهنگ از جاذبه هاي طبيعي دشت سلطانيه، ساخت نماهنگ از جاذبه هاي مذهبي و معنوي موجود در آثار سلطانيه، چاپ و تكثير مجموعه كارت پستال از جاذبه هاي تاريخي و گردشگري سلطانيه، چاپ پوستر از جاذبه هاي گردشگري سلطانيه، چاپ و تكثير محراب نامه در جهت معرفي تزيينات گچبري عصر ايلخاني وانطباق آن با تزيينات گچبري بناي سلطانيه، معرفي مولانا حسن كاشي شاعر دوره ايلخاني به مناسبت روز شعر و ادب فارسي، آموزش دانشجويان رشته مرمت دانشگاه تربيت معلم سبزوار و دانشگاه آزاد اسلامي همدان در مدت كارورزي، آموزش نيروهاي جوان محلي به مرمت تزيينات بنا و مرمت سازه هاي سنگي، برگزاري نشست تخصصي و علمي در مجموعه نقش جهان وابسته به فرهنگستان هنر، برگزاري نمايشگاه دائمي در مجموعه سلطانيه.
گنبد سلطانيه
خبرگزاري ميراث فرهنگي_ گروه ميراث فرهنگي پايگاه ميراث جهاني سلطانيه در ادامه فعاليت هاي پژوهشي خود سال 86 را با انجام فعاليت هاي پژوهشي و اجرايي از قبيل مطالعات معماري و تزيينات عصر ايلخاني، تداوم پروژه كاشيكاري سطح خارجي گنبد سلطانيه، مرمت برج و باروي ارگ حكومتي، مرمت تزيينات داخلي بناي گنبد، مرمت تربت خانه بناي سلطانيه، مرمت و ساماندهي آرامگاه مولانا حسن كاشي و ده ها برنامه پژوهشي ديگر به پايان برد.
«محمدرضا قربان»، زاده سرپرست اجرائي پايگاه ميراث جهاني سلطانيه در اين باره به ميراث خبر گفت: «در تداوم مطالعات معماري دوره ايلخاني در 15 استان و شهرستان كشور ، پايگاه مطالعه خود در رابطه با تزيينات گچبري عصر ايلخاني را با مستند سازي سه محراب (محراب مسجد جامع اروميه، محراب مسجد جامع تبريز، محراب مسجد جامع مرند) شروع و در اوايل سال 86 برداشتهاي ميداني، عكسبرداري و بازخواني كتيبه هاي مزين به آيات قرآني به پايان رساند.»
وي در ادامه گفت: «به موازات فعاليتهاي ميداني تحقيقات كتابخانه اي در رابطه با محراب (تعريف محراب، معاني محراب در فرهنگ لغت فارسي و عربي، محراب در ادبيات عرفاني، محراب در قرآن كريم، ريشه لغوي محراب، تزيين محراب، رنگ آميزي محراب، اهميت كتيبه در تزيين محراب، كتيبه ها از نظر مذهبي، شيوه نگاري كتيبه هاي محراب و . . . محرابهاي دوره ايلخاني) آغاز و فاز اول آن در سه ماهه اول سال 1386 به پايان رسيد.»
به گفته اهداف پايگاه در رابطه با مطالعه و مستندسازي محرابهاي گچبري عصر ايلخاني در مجلدي تحت عنوان محراب نامه به اطلاع علاقمندان رسانده شد.
قابل ذكر است مستندسازي (عكسبرداري از محراب اولجايتو در مسجد جامع اصفهان، محراب گچبري بقعه سيد ركن الدين يزد و محراب مسجد جامع ابركوه در نيمه دوم سال 86 به انجام رسيد و پايگاه در صدد است تا پايان تيرماه سال 1387 از 10 محراب گچبري عصر ايلخاني عكسبرداري، برداشت از تزيينات به ميزان 1/1 را به مرحله اجرا بگذارد.
همچنين در تداوم مطالعات معماري، بررسي و طبقه بندي بناهاي كتيبه دار عصر ايلخاني نيز شروع و شناخت سلطانيه به روايت متون تاريخي و سفرنامه ها به اتمام رسانيده شده است.
بررسي و مطالعه در رابطه با سكه هاي عصر ايلخاني قبل از پايان سه ماهه چهارم سال 1386 از ديگر فعاليتهاي مطالعاتي پايگاه ميراث جهاني سلطانيه بود.
قربانزداه درباره مرمت گنبد و کاشي کاري هاي سلطانيه گفت: «يكي از مهمترين برنامه هاي حفاظتي پايگاه اجرا كاشيكاري پوشش خارجي گنبد سلطانيه است. انجام اين پروژه اجرايي صرفنظر از جنبه تزييناتي آن، يك طرح حفاظتي است. به همين جهت تامل بيشتري را نسبت به ساير پروژه هاي اجرايي دارد. از طرفي ديگر اهداف، احياي هنرهاي سنتي است كه كاملا با اهداف و وظايف ميراث فرهنگي انطباق دارد.»
توليد لعاب و توليد كاشي طبق الگوي قديمي در رئوس برنامه هاي احياي پايگاه قرار دارد. با توجه به مراتب فوق الذكر توليد كاشي مورد نياز پوشش گنبد در كوره هاي سنتي پايگاه توسط استادكاران و كارگران ماهر بومي در دست اجرا است.
به گفته قربانزاده اجراي اين طرح با توجه به شيوه كاملا سنتي آن و همچنين انطباق داشتن آن با اهداف آموزشي سازمان بسيار ارزشمند بوده و اهميت آن كمتر از اجراي كاشيكاري گنبد نيست.
قابل ذكر است توليد كاشي در اكثر كارگاههاي موجود كشور ماشيني و مواد شيميايي جايگزين مواد سنتي گرديده است. پايگاه جهاني سلطانيه در چهارچوب وظايف حفاظتي خود و تحقق اهداف سازمان در مقوله ميراث فرهنگي در تداوم فعاليتها در چند سال گذشته حدود 350 مترمربع از پوشش خارجي گنبد را در اواخر سال 85 و 86 كاشي نمود. فعاليتهاي مطالعاتي اين پايگاه در خصوص كاشيكاري گنبد از سال 1381 آغاز و در سال 1383 وارد مراحل اجرايي گرديد. در 3 سال گذشته 1000 متر مربع از سطح خارجي گنبد زيرسازي و بيش از 560 متر مربع با كاشي نره فيروزه اي رنگ كاشيكاري گرديد.
قربانزاده همچنين درباره تداوم مرمت برج و باروي ارگ حكومتي سلطانيه گفت: «پس از پروژه كاشيكاري سطح خارجي گنبد پروژه مرمت و خواناسازي ارگ سلطانيه يكي از با اهميت ترين پروژه هاي مطالعاتي و اجرايي پايگاه جهاني سلطانيه مرمت برج و باروي ارگ حكومتي محسوب مي شود. با توجه به موقعيت اين حصار سنگي در هسته شهر تاريخي سلطانيه، مرمت و خواناسازي آن مي تواند نقش به سزايي در زيباسازي محيط شهري داشته باشد.
در سال 1386 با توجه به پيش بيني هاي قبلي در رابطه با تامين سنگ مورد نياز در كارگاه زمستاني پايگاه جهاني سلطانيه بخش عظيمي از شمال و شمال شرق ارگ سلطانيه مرمت و خواناسازي شد. يك برج تخريب شده در كنار دروازه شمالي طبق الگوي قديمي بازسازي گرديد. در سال 1386 بيش از 400 قطعه سنگ در ابعاد مختلف در مرمت و خواناسازي ارگ بكار رفت. قابل ذكر است پايگاه ميراث جهاني سلطانيه مرمت و خواناسازي 70 درصد از ارگ سنگي فوق الذكر را به اتمام رسانده است.
ارگ حكومتي سلطانيه با مساحتي حدود 10 هكتار داراي 2 دروازه شمالي و جنوبي است و 16 برج مدور نماي خارجي ارگ را مزين نموده است. بناي آجري گنبد سلطانيه در جنوب غربي عرصه تاريخي اين ارگ حكومتي قرار دارد.
قربانزداه در ادامه گفت: «يكي از پركارترين و تخصصي ترين پروژه هاي اجرايي پايگاه ميراث جهاني سلطانيه مرمت تزيينات دوره دوم بدنه هاي داخلي گنبد سلطانيه است. يك ايوان از پنج ايوان داخلي بناي سلطانيه كه مزين به تزيينات دوره دوم است ( نقاشي بر روي گچ ) بطور كامل مرمت شده است. مرمت تريينات ايوان غربي از نيمه دوم 1385 آغاز و در سال 1386 با جديت ادامه يافت.
وي گفت: «در حال حاضر بيش از 40 درصد از تزيينات فوق به اتمام رسيده است. مرمت تزيينات داخلي نياز به اعتبار ويژه دارد و چنانچه از نظر مالي حمايت شويم پايگاه توانايي لازم جهت گسترش كارگاه مرمت تزيينات دارد. مرمت تزيينات به جهت هنري و تخصصي بودن آن پركار بوده و نياز به هزينه هاي بيشتري نسبت به ساير پروژه هاي مرمتي دارد.
قربانزده درباره تداوم مرمت تربت خانه بناي سلطانيه گفت: «مرمت بنا و تزيينات داخلي تربت خانه كه از سال 1381 آغاز شده بود در سال 1385 توسط پايگاه به اتمام رسيد. در سال 1386 مرمت بدنه هاي خارجي گنبد سلطانيه با جديت تداوم يافت و كماكان ادامه دارد. قابل ذكر است فضاي داخلي تربت خانه تحت عنوان اتاق معرفي در نيمه شعبان 1386 افتتاح گرديد. اتاق معرفي فوق الذكر پل ارتباط با گردشگران ودانش پژوهان خواهد بود در اين اتاق جاذبه هاي طبيعي تاريخي و گردشگري منطقه سلطانيه معرفي خواهد شد. يكي از اهداف ايجاد اين اتاق معرفي معماري دوره ايلخاني و فعاليتهاي پايگاه در اين خصوص است.
مرمت و ساماندهي آرامگاه مولانا حسن كاشي يكي ديگر از فعاليتهاي پايگاه ميراث جهاني، گنبد سلطانيه است. ساماندهي و مرمت آرامگاه مولانا حسن كاشي در 2 كيلومتري از بناي گنبد سلطانيه است. در تداوم فعاليتهاي مرمت و ساماندهي 1385 در سال جاري نيز پروژه فوق الذكر فعال بود. مرمت پوشش مياني سردرب ورودي، مرمت بدنه هاي داخلي اتاقهاي طرفين ورودي، نصب نرده هاي حفاظتي پيرامون محوطه آرامگاه، ساخت دربهاي ورودي سردرب مرمت دربهاي بقعه اصلي، نورپردازي بنا و محوطه (مرحله اول) در سال 1386 توسط پايگاه ميراث جهاني سلطانيه به مرحله اجرا گذاشته شد.
قربانزاده با معرفي ساير فعاليتهاي پايگاه ميراث جهاني سلطانيه در سال 1386 گفت: «تداوم مستندسازي گونه هاي گياهي دشت سلطانيه با محوريت چمن سلطانيه، تداوم مستندسازي جاذبه هاي طبيعي دشت سلطانيه، تداوم مستندسازي جاذبه هاي تاريخي دشت سلطانيه، تداوم مستندسازي تزيينات، طرح برداري و ترسيم فني اشيا بدست آمده از چند فصل كاوشهاي باستان شناسي، پيگردي معماري حصار ارگ در تداوم و تكميل مطالعات ساختار معماري ارگ، ساماندهي عرصه تاريخي ارگ ، ايجاد فضاي سبز، استخراج سنگ از روستاي وير، ايجاد نمايشگاه دائمي از اسناد تاريخي مربوط به مجموعه آثار موجود در سلطانيه، افتتاح اتاق معرفي، بزرگداشت روز جهاني بناها و محوطه هاي تاريخي در دانشگاه آزاد اسلامي همدان، برگزاري نشست تخصصي و معرفي فعاليتهاي ميراث جهاني سلطانيه در دانشگاه آزاد اسلامي شوشتر، ساخت نماهنگ از جاذبه هاي طبيعي دشت سلطانيه، ساخت نماهنگ از جاذبه هاي مذهبي و معنوي موجود در آثار سلطانيه، چاپ و تكثير مجموعه كارت پستال از جاذبه هاي تاريخي و گردشگري سلطانيه، چاپ پوستر از جاذبه هاي گردشگري سلطانيه، چاپ و تكثير محراب نامه در جهت معرفي تزيينات گچبري عصر ايلخاني وانطباق آن با تزيينات گچبري بناي سلطانيه، معرفي مولانا حسن كاشي شاعر دوره ايلخاني به مناسبت روز شعر و ادب فارسي، آموزش دانشجويان رشته مرمت دانشگاه تربيت معلم سبزوار و دانشگاه آزاد اسلامي همدان در مدت كارورزي، آموزش نيروهاي جوان محلي به مرمت تزيينات بنا و مرمت سازه هاي سنگي، برگزاري نشست تخصصي و علمي در مجموعه نقش جهان وابسته به فرهنگستان هنر، برگزاري نمايشگاه دائمي در مجموعه سلطانيه.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten