انتشار نخستین فرهنگ زبان ازبکی افغانستانهارون نجفی زاده در بلخ
این فرهنگ شامل بیش از ده هزار واژه ازبکی مروج در افغانستان است
برای نخستین بار زبان شناسان افغانستان لغتنامه (فرهنگ) زبان ازبکی، با گویش معمول در این کشور را چاپ و منتشر کرده اند.
فرهنگ زبان ازبکی افغانستان، بیش از ده هزار واژه مروج در میان گویندگان زبان ازبکی این کشور را در خود گنجانده است.
این فرهنگ، که با الفبای عربی ترتیب شده، تازه ترین تغییرات در زبان ازبکی در این قلمرو را نیز در بر دارد.
ازبکی، که شاخه ای از زبان ترکی است و پیشینه آن در افغانستان کنونی، به صدها سال قبل بر می گردد، اکنون نزدیک به ۱۰ درصد گوینده در افغانستان دارد.
اکثر ازبک زبانان افغان در شمال این کشور در امتداد مرز با کشورهای ازبکستان، تاجیکستان و ترکمنستان زندگی می کنند.
پیش از این، گویندگان زبان ازبکی، فرهنگ ازبکی با گویش و رسم الخط رایج در افغانستان در اختیار نداشتند و شیوه نوشتار واحد و معیاری هم برای آن وجود نداشت، به دلیل این که سایر ازبک زبانان جهان به حروف لاتین و سریلیک می نویسند و شهروندان افغان هم با این حروف آشنایی ندارند.
فرهنگیان ازبک زبان افغان، حاکمان پیشین را متهم به بی مهری و حتی تبعیض در برابر زبان خود می کنند و این امر را علت رشد نیافتگی زبان خود می دانند.
زبان رسمی
قانون اساسی جدید افغانستان ازبکی را در مناطقی که اکثریت به آن صحبت می کنند، به رسمیت شناخته استاما قانون اساسی جدید افغانستان ازبکی را در مناطقی که اکثریت به آن صحبت می کنند، به رسمیت شناخته و دولت این کشور برای مکاتب (مدارس) این مناطق هم کتابهایی به زبان ازبکی تالیف کرده است.
نورالله آلتای، استاد دانشگاه های بلخ و جوزجان، در پی سالها کار موفق به ترتیب این فرهنگ زبان شده است.
بسیاری از ازبک زبانان افغانستان از این اقدام آقای آلتای استقبال گرم کرده اند و آنرا تلاشی برای احیا و معیاری ساختن زبان خویش می دانند.
قطع و صحافت این کتاب از چشم نوازی لازم برخوردار است و برخلاف کتابهای دیگری، که افغانها منتشر می کنند، و با اشکالات متعدد فن نشر مواجه است، ناشر توانسته کتاب را با معیارهای امروزی و به ویژه در استفاده از نوع خط و اندازه حروف مزین کند.
شناسنامه کتاب:
نام: اوزبیک تیلی سوزلیگی (فرهنگ زبان ازبکی)
گردآورنده: نورالله آلتای
ناشر: اداره همکاران جهانی
صفحه آرا: کاترین میلر
ویراستاران: سید محمد عالم لبیب، رحمت الله منطقی، تاشقین بهایی
تیراژ: ۲۵۰۰ نسخه
تعداد صفحات: ۴۲۰
محل چاپ: مالزی، ۱۳۸۶ خورشیدی
Geen opmerkingen:
Een reactie posten