فاجعه آفرينی ايران برای مردم افغانستان

ميليونها مهاجر بازگشته به افغانستان: نه راه رفت نه بازگشت

		رامين انوری در کابل

	آژانس پناهندگان ملل متحد می گويد بيش از چهار و نيم ميليون پناهجوی افغان از ايران و پاکستان به افغانستان برگشته اند

افغانستان اگرچه پس از سقوط رژيم طالبان درهای خود را عملا به روی ميليونها مهاجر افغان که از اين کشور گريخته بودند گشود ولی در ميزبانی درست و مناسب از اين پناهجويان موفقيت چندانی نداشت.

کميساريای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان در همکاری با حکومت افغانستان برنامه های بازگرداندن پناهجويان را از کشورهای همسايه (ايران و پاکستان) روی دست گرفته که در جريان آن، بيش از چهار و نيم ميليون پناهجوی افغان از اين دو کشور به افغانستان برگشته اند.

ولی ديری نگذشت که بيشتر اين پناهجويان برگشته به افغانستان، از روند کند بازسازی و وضعيت بد اقتصادی در اين کشور سرخورده شده و دوباره راهی کشورهای همسايه شدند، جايی که به گفته اين پناهجويان، اگرچه زندگی بهتری در انتظار آنها نيست ولی حداقل می توانند نان شب و روز خود را بدست آورند.

تنها نان آور

علی احمد، مرد ۳۵ ساله افغان که به گفته خودش بيست سال در ايران زندگی کرده، دو سال پيش به افغانستان برگشته است.

او می گويد تنها نان آور خانواده هشت نفری خود است در حالی که پس از بازگشت به افغانستان تقريبا هيچ درآمدی ندارد.

فرهاد، ديگر پناهجوی افغان که سالهای زيادی در ايران بسر برده می گويد پس از بازگشت به افغانستان در وضعيت بدی قرار گرفته و نمی تواند نيازمندی های ابتدايی زندگی خود را برآورده کند.

زندگی در مخروبه ها

فرهاد می گويد چند ماه است که در يک مخروبه در حاشيه شهر کابل زندگی می کند در حالی که فرزندان او از رفتن به مکتب باز مانده اند.

بدون امکانات من قبل از آنکه به افغانستان برگردم اگرچه می دانستم که شايد با مشکلاتی روبرو شوم ولی هيچ فکر نمی کردم زندگی در افغانستان تا اين حد دشوار باشد يک پناهجوی بازگشته به افغانستان

او می گويد: "من قبل از آنکه به افغانستان برگردم اگرچه می دانستم که شايد با مشکلاتی روبرو شوم ولی هيچ فکر نمی کردم زندگی در افغانستان تا اين حد دشوار باشد."

فرهاد افزود: "اينجا همه چيز برای ما که درآمد درستی نداريم دشوار است. کرايه خانه بلند است، اتاقها در زمستان خيلی سرد و در تابستان خيلی گرم است. فرزندانم از رفتن به مکتب باز مانده اند و در بدترين وضعيت اقتصادی قرار داريم."

او گفت: "راهی ديگری ندارم جز اين که با تحمل همه ای اهانتی که در ايران می شويم، دوباره به آنجا برويم."

فرهاد شايد نمونه ای از صدها پناهجوی افغان است که پس از بازگشت از کشورهای ايران و پاکستان دوباره مجبور به ترک کشورشان می شوند.

اقتصاد ضعيف، نبود سرپناه، وضعيت نگران کننده بهداشتی، بلند بودن کرايه منازل و ده ها معضل ديگر، سبب شده اين پناهجويان دوباره از راه های قانونی و غيرقانونی به ايران و پاکستان برگردند.

انديشه فرار

در همين حال فرهاد، به مشکل ديگری اشاره می کند که سرراه بازگشت دوباره آنها به ايران قرار دارد.

او می گويد: "صف های طولانی افغانها در برابر سفارت ايران در کابل تشکيل می شود، صبح خيلی زود بايد آنجا برويم و نوبت بگيريم با آنهم به نظر می رسد اين سفارت به شدت کار شکنی می کند."

فرهاد افزود: "به بهانه های مختلف از دادن ويزای ايران به پناهجويان افغان جلوگيری می شود."

با همه ای تلاشهای سازمان ملل متحد و دولت افغانستان به بازگرداندن پناهجويان افغان به اين کشور، هنوز افغانستان دارای بلند ترين آمار پناهجويان در سطح جهان است.

مسئولان کميساريای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان در گزارشی که در آستانه تجليل از روز جهانی پناهندگی منتشر شد، اعلام کرده اند که افغانها ۲۳ درصد کل پناهجويان جهان را تشکيل می دهند که بخش های عمده ای از اين پناهجويان، در شرايط بسيار دشوار و نامناسبی بسر می برند.

دولت افغانستان می گويد برنامه های گسترده ای در زمينه بهبود وضعيت زندگی پناهجويان افغان روی دست دارد و تاکيد می کند که بزودی شهرک هايی مسکونی در تمامی استانهای اين کشور برای پناهجويان احداث خواهد شد.

فاجعه انسانی'، پیامد اخراج پناهجویان افغان از ایران

سعید حقیقی در کابل

	"اگر اخراج پناهجویان کاهش نیابد این نگرانی وجود دارد که با شیوع بیماری های واگیردار در میان اخراج شده ها، این کشور با یک فاجعه انسانی مواجه شود"

مقامات افغان می گویند ادامه اخراج گروهی پناهجویان از ایران به دلیل محدود بودن امکانات در کشور ممکن است به یک فاجعه بشری منجر شود.

سید محمدامین فاطمی وزیر صحت افغانستان، در یک نشست خبری در کابل گفته است این نگرانی وجود دارد که با اخراج گروهی پناهجویان افغان بیماری های واگیردار در کشور شیوع پیدا کند.

براساس گزارش ها کشور ایران در پی تصمیم اخراج پناهجویانی که اتباع غیرمجاز خوانده شده اند، ظرف نزدیک به یک ماه گذشته دهها هزار پناهجوی افغان را از آن کشور اخراج کرده است.

اخراج پناهجویان افغان از ایران واکنش های سختی را در افغانستان به دنبال آورد و سبب سلب صلاحیت دو وزیر کابینه از سوی مجلس نمایندگان این کشور شد.

اخراج گروهی پناهجویان افغان از ایران به این دلیل نگرانی وزرات صحت را بر انگیخته است که به گفته مقامات این وزرات دولت افغانستان و سازمان های امدادرسان قادر نیستند کمک های لازم را در اختیار برگشت داده شده ها قرار دهند.

وزیر صحت افغانستان می گوید اگر اخراج پناهجویان کاهش نیابد این نگرانی وجود دارد که با شیوع بیماری های واگیردار در میان اخراج شده ها، این کشور با یک فاجعه انسانی مواجه شود.

آقای فاطمی در مورد انتقال ویروس اچ آی وی نیز به وسیله پناهجویان اظهار نگرانی کرد و گفت ممکن است به دلیل نبود امکانات کافی لابراتواری در مراکز صحی این ویروس در جامعه سرایت پیدا کند.

در حال حاضر شماری افراد در افغانستان که به بیماری ایدز مبتلا هستند و از سوی وزرات صحت این کشور ثبت شده اند عمدتا کسانی اند که از ایران و پاکستان برگشته اند.

وزیرصحت افغانستان از کشور ایران خواست تا به منظور جلوگیری از آنچه که او فاجعه بشری خواند، از اخراج گروهی پناهجویان افغان از آن کشور خودداری کند.

از یک ماه به این سو کشور ایران آغاز به اخراج پناهجویانی کرده است که مقامات آن کشور این افراد را اتباع غیر مجاز خوانده اند.

با آغاز این روند تا حالا دهها هزار پناهجوی افغان از ایران اخراج شده اند و ایران تصمصیم دارد این روند را همچنان ادامه دهد.

دوازده میلیون دلار' بابت نگهداری یک ساله افغانها

ناجیه غلامی در مشهد

	آژانس پناهندگان می گوید بازگشت افغانها، باید کاملاً داوطلبانه باشد

آژانس پناهندگان سازمان ملل متحد می گوید امسال حدود دوازده میلیون دلار بابت نگهداری از پناهجویان افغان به ایران پرداخته است.

این موضوع را جودی هاپکینز دستیار کمیسر عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان شب گذشته (دوشنبه 14 اسد / مردادماه) در پایان سفرش به ایران با شرکت در یک کنفرانس خبری اعلام کرد.

خانم هاپکینز افزود امنیت در افغانستان هنوز به طور کامل برقرار نشده و بسیاری از مردم این کشور در سالهای اخیر بارها و بارها با تهدید روبرو شده اند.

دستیار ارشد رئیس آژانس پناهندگان سازمان ملل متحد تاکید کرد که در چنین حالتی، بازگشت افغانها به کشورشان، "باید کاملاً داوطلبانه و تدریجی باشد".

کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل در حالی بر بازگشت داوطلبانه و تدریجی پناهجویان افغان به کشورشان تاکید می کند که مقامات ایرانی اخیراً اعلام کرده اند که اخراج آن دسته از افغانهایی که اقامت شان در ایران، "غیرقانونی" پنداشته می شود، همچنان ادامه دارد.

حسن صالحی مرام رئیس اداره اشتغال اتباع بیگانه در ایران، دو روز پیش گفت در سه ماه گذشته، بیش از دوصد هزار مهاجر افغان از ایران اخراج شده اند.

اخراج دوصد هزار افغان از ایران (کلیک کنید)

'داوطلبانه'

	پاکستان بازگشت داوطلبانه افغانها را، تا سه سال تمدید کرده است

جودی هاپکینز در تهران به خبرنگاران گفت با توجه به شرایط فعلی افغانستان، بهترین راه حل توجه به بازگشت کاملاً داوطلبانه و تدریجی مهاجران افغان است.

خانم هاپکینز همچنین گفت "افغانستان ترسی از پذیرش اتباع خود ندارد اما باید واقع بین بود و به شرایط فعلی این کشور توجه کرد".

او گفت: " اگر به طور مثال صدهزار مهاجر افغان به طور یکجا به کشورشان فرستاده شوند، دولت قادر نخواهد بود از آنان به درستی حمایت کند".

دستیار رئیس آژانس پناهندگان سازمان ملل، پیش از ایران، از افغانستان و پاکستان نیز بازدید کرده است.

در جریان سفر خانم هاپکینز به پاکستان، توافق شد که پاکستان بازگشت داوطلبانه افغانها به کشورشان را، تا سه سال دیگر تمدید کند.

جودی هاپکینز در ایران از اردوگاه بردسیر در استان کرمان دیدار کرد و از نزدیک با مهاجران مقیم این اردوگاه به گفتگو نشست.

او همچنین روز گذشته با معاون وزیر خارجه ایران و مقامات سفارت افغانستان در مورد روند بازگشت مهاجران افغان دیدار و گفتگو کرد.

یحیی معروفی سفیر جدید افغانستان در ایران که روز گذشته با خانم هاپکینز دیدار داشت گفت در این جلسه بر مساله کمک به مهاجران اخراجی در افغانستان از سوی جامعه بین المللی تاکید کرده است.

آقای معروفی سفر دستیار کمیسر عالی سازمان ملل متحد در امورپناهندگان به منطقه را بسیار مهم و تاثیر گذار ارزیابی کرد و افزود این سفر توجه بالای سازمان ملل به مساله پناهندگان افغان را نشان می دهد که امیدواری برای گرفتن تصمیمهای موثر در آینده را افزایش می دهد.

چرا جوانان مهاجر افغان بازنمی گردند؟

خلیل نوری در کابل

	'بیشتر جوانان افغان معتقدند که برگشت به کشورشان مفهومی ندارد'

یک بررسی نشان می دهد که بیشتر جوانان مهاجر افغان در پاکستان و ایران، دلیل عدم بازگشت خود به افغانستان را "نبود امکانات اولیه زندگی و مشکلات امنیتی" در این کشور خوانده اند.

این بررسی از سوی واحد تحقیق و ارزیابی افغانستان که یک نهاد مستقل است انجام شده و در آن با حدود دو صد نفر از جوانان و نوجوانان افغان گفتگو شده است.

آمار رسمی، تعداد افغانهایی را که در ایران و پاکستان بسر می برند، حدود سه میلیون نفر نشان می دهد.

به گفته مسئولان واحد تحقیق و ارزیابی افغانستان، بیشتر این پناهجویان را جوانان و نوجوانان افغان تشکیل می دهند.

'نسل دوم'

در این بررسی که از جوانان مهاجر افغان در ایران و پاکستان به نام "نسل دوم" یاد شده، آمده است که برای بیشتر جوانان افغان، برگشت به کشورشان مفهومی ندارد.

این بررسی همچنین گفته است که باید با استفاده از شیوه های مختلف، نیازمندی ها و احساسات این جوانان که عمدتا در کشورهای میزبان به دنیا آمده اند و درکی از کشور خودشان ندارند، مطالعه شود.

	آقای احدی می گوید ظرف دو سال گذشته روند بازگشت داوطلبانه مهاجران فروکش کرده است

وزارت مهاجرین افغانستان نیز تاکید دارد که نبود امنیت در افغانستان باعث شده تا روند برگشت مهاجران افغان از ایران و پاکستان کندتر شود.

عبدالقادر احدی، معاون وزارت مهاجران و عودت کنندگان افغانستان می گوید که اخیرا بازگشت مهاجران افغان از کشورهای همسایه، شکل اجباری را به خود گرفته است.

آقای احدی می گوید: "در دو سالی که سپری می شود بازگشت داوطلبانه (مهاجران) کاملاً فروکش کرده و حالا به شکل اجباری صورت می گیرد."

آقای احدی افزود: "یگانه علت، (مشکلات) امنیتی در برخی ولایات بوده و در برخی دیگر از ولایات که مشکل امنیتی نیست، مشکلات کاریابی و پایین بودن سطح زندگی مطرح بوده است."

حضور صدها هزار مهاجر افغان در کشورهای همسایه، مشکلات زیادی را برای کشورهای میزبان بوجود آورده است.

بازگشت به صفحه افغانستان

اخراج ۱۶۰ مهاجر از ایران در هوای سرد و برفی

واسع سروش در هرات

	مهاجرین در حالی اخراج شدند که راه های هرات به شدت برفگیر بوده و امکان انتقال آنها وجود نداشته است

مقامات محلی در هرات می گویند ایران ۱۶۰ تن از مهاجران افغان را اخراج کرده و آنها را در هوای سرد و برفی، به مرز فرستاده است.

رئیس اداره مهاجرین هرات گفت این افراد در حالی از ایران اخراج شده اند که هم اکنون، بیش از ۶۰ سانتی متر برف در منطقه مرزی بر زمین نشسته و هیچگونه امکاناتی برای انتقال آنها به شهر هرات وجود نداشت.

شمس الدین حامد به بی بی سی گفت که این مهاجران، ساعت ده صبح روز چهارشنبه (19 جدی / دی ماه) از ایران اخراج شدند و تا ساعت چهار بعد ازظهر، بدون امکانات انتقال، در هوای سرد و برفی مناطق مرزی باقی ماندند.

این مقام محلی افزود: "اگر ترتیبات لازم برای منتقل کردن مهاجران اخراج شده گرفته نمی شد، امکان مرگ آنها در هوای سرد و برفی اسلام قلعه وجود داشت".

به گفته آقای حامد، ادارات دولتی افغان، ساعاتی پس از اخراج این مهاجران، توانستند آنها را به شهر منتقل کنند.

دولت ایران اوایل ماه جاری میلادی (12 جدی / دی ماه) اعلام کرد که یک و نیم میلیون مهاجر فاقد اسناد قانونی اقامتی را، در صورتی که از ایران خارج نشوند، تا پنج سال زندانی می کند.

وزارت خارجه افغانستان از ایران خواسته است تا پایان فصل سرما، به مهاجرین افغان فشار نیاورد که از آن کشور خارج شوند.

ایران تاکنون واکنشی به این درخواست نشان نداده است.

'روابط دوستانه'

	ایران یک و نیم میلیون مهاجر بدون مدرک اقامتی را به زندان تهدید کرده است

اخراج ۱۶۰مهاجر از ایران، در حالی صورت گرفته است که سرمای شدید و سرازیر شدن برف کوچ (بهمن) در غرب افغانستان، دست‌کم ده کشته برجای گذاشته است.

ایرنا خبرگزاری دولتی ایران، روز گذشته اعلام کرد که شماری از مهندسان ایرانی و کارگرانی که بر روی پروژه خط آهن ایران به افغانستان کار می کنند، در مناطق مرزی در محاصره برف گیر کرده اند. این افراد، به گفته سخنگوی وزارت دفاع افغانستان، صبح امروز از محاصره برف نجات یافتند.

رئیس اداره مهاجرین هرات گفت: ما انتظار چنین اقدامی (اخراج مهاجرین در هوای سرد و برفی) را از جمهوری اسلامی ایران نداشتیم، به خصوص این عمل در حالی صورت گرفته که ما با دولت ایران روابط دوستانه و نزدیکی داریم".

آقای حامد از مقامات ایرانی خواست تا از این پس شرایط جوی را نیز در نظر بگیرند و در شرایط خطرناک و هوای سرد مهاجران را اخراج نکنند.

اخراج گسترده پناهجویان افغان از ایران، بحران سیاسی گسترده ای در افغانستان ایجاد کرد و به استیضاح وزیران خارجه و مهاجران آن کشور انجامید.

افغانستان پیشتر اعلام کرده است که هنوز آمادگی پذیرش صدها هزار مهاجر اخراجی را ندارد و در صورت هجوم آنها، یک فاجعه در انتظار کشور خواهد بود.